Revolutie in klimaatbeheersing, maar wel met de rem erop
Meerdere onderzoeken tonen aan dat de acceptatie van warmtepompen in Nederland weliswaar groeit, maar dat deze groei wat achterblijft bij de verwachtingen. Dat er desondanks steeds meer warmtepompen bij komen, is vooral te danken aan overheidsinitiatieven en het groeiende bewustzijn van klimaatverandering. Met name in regio's met een hoge dichtheid aan eengezinswoningen, zoals Noord-Holland en Utrecht, is de toename relatief groot. Warmtepompen worden verder verhoudingsgewijs veel geïnstalleerd in vrijstaande en twee-onder-één-kap woningen. Kijkend naar de ouderdom van woningen hebben vooral woningen die sinds 2005 zijn gebouwd naar verhouding vaker al een warmtepomp. Opvallend is dat dit ook het geval is in woningen van vóór 1905.
Remmende factoren
Dat de warmtepomprevolutie als zodanig niet bepaald explosief verloopt, heeft de volgende oorzaken:
- De arbeidsintensiteit voor warmtepompen is hoog;
- Er zijn te weinig installateurs met de juiste kennis;
- De productie- en transportcapaciteit heeft zijn beperkingen
De nieuwe regering wil de voorgenomen rendementseis voor verwarmingsinstallaties terugdraaien. Dit betekent dat huishoudens die hun cv-ketel vervangen vanaf 2026 niet verplicht worden om minimaal een hybride warmtepomp aan te schaffen. Dit staat in het hoofdlijnenakkoord van de nieuwe regering. Desalniettemin zal het schrappen van deze eis niet betekenen dat de doorbraak van de hybride warmtepomp van de baan is. Uit monitoringsonderzoeken blijkt dat de hybride warmtepomp voor veel woningen een besparing tot 75% op het aardgasverbruik voor verwarming kan bieden. Vooral bij woningen met een aardgasverbruik van boven de 1500 m3 is de investering dan ook binnen de 7 jaar terug te verdienen.
Andere warmtebronnen
Traditionele verwarmingssystemen, zoals cv-ketels op aardgas en blokverwarming, staan onder toenemende druk vanwege hun negatieve bijdrage aan de klimaatverandering en de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. Een rapport van het Centraal Bureau voor de Statistiek benadrukt dat het aantal huishoudens met een cv-ketel gestaag daalt. Blokverwarming blijft een belangrijke speler in stedelijke gebieden, maar de druk om over te schakelen naar duurzamere alternatieven neemt toe.
Warmteafgiftesystemen
Bij warmteafgiftesystemen ziet BouwKennis dat radiatoren steeds vaker plaats maken voor vloerverwarming. Hierbij is de omslag echter minder sterk. Vloerverwarming is al sinds de jaren ’90 bezig met een geleidelijke opmars. In de bouwperiode vanaf 2005 is vloerverwarming echter explosief gestegen en bij woningen van maximaal vier jaar oud heeft dit afgiftetype de radiator al ver achter zich gelaten.
Download Warmtepomp Strategie voor installateurs
Mede dankzij het Actieplan Hybride Warmtepompen van de overheid wordt een jaarlijkse groei van de markt verwacht van 30%, en een totaal aantal geïnstalleerde warmtepompen in 2030 van 2,6 miljoen. Installatiebedrijven die commerciële warmtepompkansen willen vertalen naar betere bedrijfsvoering kunnen het Pakket Warmtepomp Strategie downloaden op de website van Techniek Nederland.
Wist je dat Plieger ook trainingen en info-avonden organiseert?
Installatietijd all-electric en hybride warmtepompen
Om het aantal geïnstalleerde warmtepompen op te voeren, moet dus onder andere de arbeidsintensiteit omlaag. Maar hoeveel tijd kost het eigenlijk om een warmtepomp te installeren? Dit is een van de vragen die aan een bewonerspanel werd voorgelegd in het kader van de Installatiemonitor. Dit doorlopende onderzoek is een initiatief van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), Netbeheer Nederland en Techniek Nederland. Het doel van het bewonerspanel in dit onderzoek is om, naast inzicht vergaren in de prestaties van warmtepompen, ook een beeld te krijgen van de ervaringen van huishoudens met een warmtepomp.
Eén of twee dagen
Voor het installeren van zowel hybride als all-electric warmtepompen komen er meestal twee personen naar een woning. De installatie vergt bij hybride warmtepompen in bijna 60% van de gevallen minder dan een dag tijd. Bij all-electric is dit in bijna 66% van de gevallen twee dagen of meer. Na de installatie functioneerde de warmtepomp voor 62% van de respondenten meteen naar verwachting. Bij 19% van de respondenten was de warmtepomp niet goed ingeregeld. Zo’n 8% van de warmtepompbezitters moest wennen aan het nieuwe systeem, terwijl bij 7% de warmtepomp in storing ging en een pomp bij 4% niet goed was aangesloten.